طلا و جواهرسازی صنایع دستی ایران

در سراسر ایران زمین هنوز نشانه‌هایی از سابقه چند هزار ساله هنر طلا و جواهرسازی مانده است.هنرهای دستی مناطق مختلف کشور، ریشه در آن پیشینه پرعظمت دارد. مجله طلا و جواهر در نظر دارد به‌منظور حفظ و ماندگاری اینصنعت و نیز آشنایی خوانندگانش با هنرهای دستی، صفحاتی را به علاقه‌مندان شهرستانی اختصاص دهد. در این شماره با صنایع دستی و تزئینی شهرستان دزفول آشنا می‌شوید. از علاقه‌مندان به این مبحث درخواست می‌شود، نوشته‌های خودرا به دفتر مجله ارسال دارند. نوشته‌ها و تصاویر این شماره متعلق به آقای رضا خلیفه نیل‌ساز یکی از دست‌اندرکاران حرفه طلا و جواهر در شهرستان دزفول است.

 اینجا دزفول است

در دزفول ساخت زیورآلات طلا و نقره از گذشته‌های دور وجود داشته است. اکنون نیز می‌توان در جهیزیه عروسان این خطه بادبزن‌هایی را دید که باآویزی از طلا یا نقره تزئین شده‌است. قلیان‌های نقره‌یی دزفول معروف است یا سنگ‌پاهایی که با نقره تزئین شده و قلم‌زنی‌های استادانه آن را زیباکرده است. در دزفول برای کودکانی که به تازگی راه رفتن را یادگرفته‌اند،زنگوله‌پا از جنس نقره یا طلا می‌بندند.

 در صنایع دستی این خطه همچنین می‌توان خودکارهایی را دید که دور آن را طلا یا نقره گرفته‌اند و از طرف خانواده عروس به داماد اهداء می‌شود. گل‌سر طلایی ملیله‌کاری شده از دیگرصنایع دستی این شهرستان است. در زیورآلات سنتی و محلی دزفول همچنینمی‌توان ساخته‌هایی به شکل طاووس تماشا کرد که با حروف اول اسامی عروس وداماد تزئین شده است.

شانه‌های نقره‌یی تولید هنرمندان طلاکار و نقره‌کاراین شهرستان نیز معروف است. آنجا هنوز گردنبندها و دستبندهایی که دارای زنجیرهای ضخیم و سکه‌های طلا‌ است مشاهده می‌شود. دزفولی‌ها از طلای ۹۹۲۲عیار یعنی بالاترین عیار برای ساخت طلا استفاده می‌کنند.

 شناسنامه دزفول

این شهر که با جمعیت ۵۷۰ هزار نفری و مساحت ۴۵۱۵ کیلومتری در شمال خوزستان واقع شده است. دژپل، تپه باستانی چغامیش، مسجد جامع، بارگاه شاهابوالقاسم، بقعه سبز قبا و بقعه شاه رکن‌الدین، شهر باستانی جندی شاپور،از آثار تاریخی این خطه محسوب می‌شوند.

این شهرستان در صنایع دستینمدمالی، گیوه‌دوزی، ورشوسازی، سبدبافی، ملحفه‌بافی، سجاده‌بافی،چوقا‌بافی، عبابافی، جاجیم‌بافی سابقه طولانی دارد.

مطالب مشابه :

طلا و جواهرات موزه ایران

گوهر و جواهرسازی در ایران

معرفی عقیق های پرکاربرد در ایران

مناطق معادن سنگ های قیمتی و گوهرهای ایران

جایگاه ایران در ذخایر سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی

معرفی سنگ های قیمتی صنعتی کهن و فراموش شده در ایران

سنگ های قیمتی ایران

انواع سنگ‌ های قیمتی در ایران

جایگاه گوهرها و سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی ایران

مرکز سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی ایران

جواهرات و گوهرهای محبوب ایران باستان

اوضاع گوهر و جواهر ایران

تجارت سنگ قیمتی ایران

وضعیت صنعت جواهرسازی ایران

نگاهی نو سنگ های قیمتی و جواهرات: Jewel action

جواهرات سفارشی و مد بهمثابه دو خواهرند، که موجب تاثیر متقابل بریکدیگر می‌شوند و درواقع مرزبین این دو بسیار باریک است. رواج فوق العاده لوازم تزئینی Accessoryوجواهرات سابقه دار مدیون شرکتهای معروفی همچون دبیر ال وی Debears LV،بوچرون Baocheron و گارارد Garrard است....

چند سال پیش یکی از برجسته‌ترین پیشکسوتان فرانسوی بنام لی ادل کورت LI Edelkoort اذعان داشت که جواهرات تاثیر بسزایی برمد خواهد گذاشت و بالاخرهتناسب تحسین برانگیز پارچه‌های راه راه باریک ۲۰۰۳ با جواهرات اعم ازالماس، مروارید و سنگهای قیمتی، منجر به آن شده که اکثر طراحان به اینتلفیق نوین روی آورند. هلنا کودل Helena Krodel مفسر و رابط رسانه‌هایگروهی در مرکز اطلاع رسانی جواهرات نیویورک می‌گوید: قبلا جواهرات سفارشیمقوله‌ای جدا از لباس به شمار می‌رفت، اما امروزه انتخاب و آویختنجواهراتی که در نهایت هماهنگی با نوع و رنگ پوشش هستند، توجه مثبت بسیاریاز مد شناسان را برانگیخته است.

 بعبارت دیگر، جواهرات سفارشی و مد بهمثابه دو خواهرند، که موجب تاثیر متقابل بریکدیگر می‌شوند و درواقع مرزبین این دو بسیار باریک است. رواج فوق العاده لوازم تزئینی Accessoryوجواهرات سابقه دار مدیون شرکتهای معروفی همچون دبیر ال وی Debears LV،بوچرون Baocheron و گارارد Garrard است.

 اوگینا برونی Eagenia Bruni ازجواهر سازان معروف ایتالیایی می‌گوید: بهر حال، بازار امروز اصولا متحولشده، اکنون جواهرات توجه همگان را به خود معطوف کرده و مشتریان تحصیلکردهامروزی به این نکته واقفند که چگونه می‌توان جدا از ایجاد هارمونی در نوعپوشش از جمله لباس و کیف و روسری- با استفاده از جواهرات تاثیرگذار، صاحبسبک بود. بدیهی است این نگرش جدید به نوبه خود موجب گسترش و توسعه دامنه وافق بازار و دنیای جواهرات شده است.

 دیوید استارینو David Staurino ازجواهرسازان ایتالیایی الاصل می‌گوید: در جواهرات سفارش گرایش فزاینده‌ایبسوی مد مشاهده می‌شود و این تحول نه تنها در کارهای کلاسیک و الماس بلکهبیشتر در طراحی کارها محسوس است.

 گای الیا Guy Ellia طراح بنام جواهرسازانپاریسی معتقد است: چالش اساسی مد نظر قراردادن این نکته مهم است که درطراحی جواهرات به مواردی توجه کنیم که منجر به آفرینش کاری مطابق مد روزشود و البته به ظرف زمانی خاص محدود نگردد.

 مشتریان امروزی بیشتر بهجواهراتی تمایل دارند که در استفاده و کاربرد آنها راحت و آسوده باشند وردی از طرحهای فانتزی نیز به سهولت در کار مشاهده شود. جواهرات سفارشیامروزی با بازار نامساعد و نامطلوبی مواجه است که در آن مشتریان بیش ازپیش درصدد تهیه کارهای زیبا ولی عجیب هستند.

 عناصری همچون فانتزی و رویا،جزئی اساسی از جواهرات سفارشی مشتری هستند که گواهی دوران شکوفایی و جلالشرکتهایی همچون تیفانی Tiffany ، وردورا Verdura و بوچرون Bacherone محسوبمی‌شوند. درواقع چنین بنظر می‌رسد که طراحان امروزی با دستمایه قراردادنموضوعات قدیمی و افزودن چاشنی مفاهیم مدرن و امروزی به ابتکارات نوینکنونی خود دست می‌یابند. تلفیق عناصری همچون پر، چرم و سنگهای قیمتی منجربه پدید آمدن ترکیبی خارق العاده‌ و کم نظیر شده است.

 گردنبندهای بزرگ وگوشواره‌های آویز بلند و لباس ‌های ساتن و دوبل‌های پهن لباسها وگردنبندهای به هم بافته شده همه و همه گواهی براین مدعا هستند که جواهراتبه مثابه زبانی گویا در دل خود پیامی نهفته‌اند و در یک کلام جواهرات قابلپیش بینی نیستند.

آخرین کلکسیون ارائه شده توسط شوپارد Chopard که گلدندایاموند Golden diamond نام دارد. مثال شفافی برای بیان تمایل به تلفیقرنگهای عجیب و پیامهای نهفته در جواهرات است. در این مجموعه شاهد کارهاینفیسی همچون آویزهای تراش خورده طلا به سبک انواع مختلف تراش‌های الماساعم از مارکیز Marquise ، پیر Pear ، قلب Heart و کوشنshio Cu و باگت Baguette هستیم.

طلای بکار رفته شده با تنوع به رنگهای سفید قرمز و زردقابلیت هماهنگی با هر نوع سنگ قیمتی همچون تساوریت Tsa vorite یا الماسشکلاتی Chocolate diamond را به شیوه‌های متعددی دارا است که می‌توانندبیانگر انواع مختلفی از تیپهای کلاسیک، هیپی و یا کولی باشند. کرودل Krodel معتقد است که ظهور گرایشات اصیل و قوی موجب همبستگی اجتناب ناپذیرجواهرات و مد شده است.

 با رجوع و بررسی پیشینه سفارشات، به نوعی حس رویاپرستانه و تمایل فراوان به طرح‌هایی با موضوعات انواعی از حیوانات اعم ازمار و ببر و مارمولک می‌رسیم که مجددا طرفداران فراوانی یافته‌اند.حسزیبایی شناسی با توان نیز منجر به رواج مجدد شرابه‌ها و کارهای آویز درموج نو دنیای جواهرات شده است.

ظهور این نگرش جدید موجب گرایش و تقاضایبی‌شمار برای خرید گردنبندها و آویزهای عجیب و غریب و رواج کم نظیر طرح گلدر جواهرات شد که در نهایت منجر به رواج گوشواره‌های آویز جوان پسند باحلقه‌های بزرگ کاکتیل Large Cocktailring به انواع رنگهای کم نظیر و عجیبشد. استفان هافنر Stefan Hafner که بدلیل ارائه طرح‌های پیچیده و مرکب وپر جلال و جبروتش زبانزد عام و خاص است،

مباحث فوق را تایید نموده ومی‌گوید که مد تاثیر اصیل‌تر و با نفوذتری بر جواهرات داشته است. به پیشبینی وی بازار امسال را نوعی نگرش نئوکلاسیسم فتح می‌کند. او می‌گویدامسال کارهایی طرفدار خواهد داشت که دارای طرحی فوق رمانتیک و رنگهایمدیترانه‌ای Mediterranean باشند

مقالات دیگر درباره جواهرات:

جواهر ساز هنرمند و مبتکر

زبان عشق و محبت سنگ های قیمتی و جواهرات

آموزش خرید جواهرات و سنگ های قیمتی

برق جواهرات و سنگ های قیمتی

طراحی جواهرات و سنگ های قیمتی

تاریخچه زرگری و جواهر سازی

آموزش جواهر سازی

تاریخچه گوهرها و سنگ های قیمتی

ارتباط جواهرات و سنگ های قیمتی با ستارگان

الکتروفرمینگ و‌ آبکاری در جواهرسازی

با استفاده از این روش نه تنها امکان ساخت جواهر آلات بزرگ امکان پذیراست بلکه با توجه به اینکه در روش الکتروفرمینگ می توان آنها را تو خالیدر آورد. بنابراین بسیار سبک هستند و از لحاظ قیمت ارزان تمام می شوند وهم این که به آسانی می‌توان بر روی گردن آنها را حمل کرد و از سنگینی آنهاخسته نشد، در عین حال که زیبایی کاملی دارند...

زمانی که در مورد الکتروفرمینگ و‌ آبکاری بررسی و فکر می کنیم به‌طورناخود آگاه استفاده از این تکنیک در صنعت به ذهن ما می رسد. این در حالیاست که پرفسور Stanley Lechtzin رییس بخش هنر و صنعت دانشگاه Temple ازالکتروفرمینگ به‌عنوان تکنیکی در کارهای هنری به ویژه جواهرسازی استفادهکرده است.

داشتن ذوق هنری، اطلاعات علمی و فنی و بالاخره تجهیزات، جزء سه موردیاست که در این زمینه لازم و ضروری هستند. استاد Lechtzin با دانستن این سهمورد اولین فرد هنرمندی است که تجربه بسیار عمیقی در استفاده ازالکتروفرمینگ در حرفه جواهر سازی را دارا است. یکی از دروس جواهر سازی اودر دانشگاه به‌طوراختصاصی در مورد استفاده از الکتروفرمینگ در جواهر سازیاست.

این روش، جواهرساز را قادر می سازد که با خیال راحت هر شکل و اندازه ایرا طراحی و تولید کند. بدین معنی که با استفاده از الکتروفرمینگ در جواهرسازی دیگر محدودیت شکل و به ویژه اندازه جواهر وجود ندارد.

با استفاده از این روش نه تنها امکان ساخت جواهر آلات بزرگ امکان پذیراست بلکه با توجه به اینکه در روش الکتروفرمینگ می توان آنها را تو خالیدر آورد. بنابراین بسیار سبک هستند و از لحاظ قیمت ارزان تمام می شوند وهم این که به آسانی می‌توان بر روی گردن آنها را حمل کرد و از سنگینی آنهاخسته نشد، در عین حال که زیبایی کاملی دارند.

یکی از استادان جواهرسازی الکتروفرمینگ را در سال ۱۹۶۲ با چند وانبسیار کوچک ۸/۳ لیتری و یک رکتیفایر با قابلیت "جریان سازی معکوسperiodic reverse" شروع کرد و در سال پیش، با یک خط جدید که شامل ۹ وان بود کار راادامه و توسعه داد.

وان های مزبور شامل:

- وان ۸۹ لیتری تمیز کاری الکتریکی. وان ۷۶ لیتری نقره سیانوری.

- وان ۱۸۹ لیتری شستشو با آب. وان ۷۶ لیتری شستشو با آب.

- وان ۱۸۹ لیتری اسید شویی. وان ۷۶ لیتری آبکاری نقره با ضخامت ظریف.

- وان ۱۸۹ لیتری سولفات مس اسیدی. وان ۲۶ لیتری آبکاری طلا.

- وان ۱۸۹ لیتری نیکل براق.

 عمل الکتروفرمینگ بر روی مومی که به طور معمول از مشتقات نفت است انجاممی‌گیرد. بدین معنی که موم مورد نظر تحت ذوب و ریخته گری در یک قالب فلزیو یا غیر فلزی مانند پلاستیک با مواد معدنی شکل دلخواه را به خود می‌گیرد

مقالات مشابه جواهر سازی :

گوهر و جواهرسازی در ایران

آموزش جواهرسازی ، پنج گام جواهرکار شدن

لزوم توجه به صنعت جواهرسازی و گوهر ها

وضعیت صنعت جواهرسازی ایران

ابزار و وسایل جواهرسازی و گوهر